zondag 15 augustus 2010

"International" nummer 0 - Pim Mulier

Hoewel hij geen enkele officiële interland speelt kan men niet om Willem Johan Herman Mulier heen. Pim Mulier is op 10 maart 1865 geboren op het landgoed Aylva State in Witmarsum als zoon van Tjepke Mulier en Roelina Johanna Albarda. Hij is een nakomeling. Zijn vader is al 50 en zijn moeder 43 jaar. Tjepke Mulier is één van de laatste grietmannen in Friesland. Hij heeft een drankprobleem wat zijn functioneren nadelig beïnvloed. In 1867 ontslaat Pannhuys, Commissaris van de Koningin van Friesland, hem en verhuist de familie naar Haarlem.



Als deze in Witmarsum geboren Haarlemmer niet zelf een bepaalde sport in ons land introduceert (zoals voetbal, rugby, hockey), dan staat hij wel aan de wieg van de georganiseerde beoefening ervan (bijvoorbeeld atletiek, tennis en cricket).
Hij vindt al twintig jaar voor de eeuwwisseling dat de conditie van de soldaten verbeterd moet worden. Van alle jongemannen trouwens. Over sportende meisjes wordt nooit gesproken. Met de fittere Nederlander als hoogste ideaal organiseert hij zich een ongeluk.

Bij de opkomst van het voetbal in Nederland worden enkele vraagtekens gezet. Volgens Pim Mulier komt hij in Noordwijk en Oostende in aanraking met het Engelse football. Volgens eigen zeggen ziet hij (op veertienjarige leeftijd) in 1879 bij de winkelier De Gruyter een voetbal te koop aangeboden en als hij daar bovendien ook nog een spelregelboekje blijkt te kunnen krijgen staat zijn besluit vast: met een aantal vrienden richt hij de Haarlemsche Football Club op. Aanvankelijk speelt men volgens de rugbyregels van het spel. Pas nadat de deftige ouders van zijn vriendjes in 1883 dringend verzoeken om met het hemden en broeken verslindende rugby te stoppen, schakelt Pim over op ons voetbal. Misschien is aan dit feit niet vreemd, dat Mulier in 1883 een handelsschool in Engeland doorloopt en daar natuurlijk nog meer in contact komt met het ‘echte’ voetbal.

In het begin lijkt het voetbal op het huidige pupillenvoetbal. Het is vooral een kwestie van dribbelen om zover mogelijk op de helft van de tegenstander te komen. De enige andere mogelijkheid is een wilde trap naar voren. Een stuk of zeven, acht spelers gaan het gevecht om de bal aan en gooien de keeper van de tegenpartij op de grond, wat toegestaan is. De snelste lopers staan op de linker- of rechterwing. Engelse termen zijn gemeengoed binnen het voetbal. Deze rennende vleugelspitsen brengen de mensen langs de lijn in verrukking. Vooral als een goede voorzet wordt bekroond met een punter van de midvoor. Soms wordt het oprapen van een pet, wat tot de standaarduitrusting behoort, belangrijker gevonden dan het veroveren van de bal. Een speler die de leren bal durft te koppen is een bezienswaardigheid. Van vrijlopen, combinaties, positie kiezen, schijnbewegingen heeft men nog geen kaas gegeten. Ook niet van begrippen als conditie, tactiek, systemen, mentaliteit of handelingssnelheid.



De accommodaties van de voetbalclubs stelt niet veel voor. De sportterreinen liggen ver buiten de bebouwde kom. De reis naar een voetbalveld is een hele onderneming. Er zijn geen kleedkamers, geen douches en tribunes. Omkleden gebeurt thuis, wassen onder de pomp of gezellig gezamenlijk in een teil met regenwater. Het publiek moet achter de wit gekalkte, nauwelijks rechte lijnen blijven. Soms is er een lint of staaldraad een meter boven de grond gespannen. De vroegste tribunes bestaan uit een rij stoelen op een verhoging. Voor de rest van het publiek zijn plankieren langs het veld gelegd om de schoenen of klompen tegen de modder te beschermen. Eenheid in tenue is er niet, met enige wil zijn clubkleuren te onderscheiden. Een bij de knieën afgeknipte broek en een pet in clubkleuren horen bij de outfit. Echte 'kicks' zijn heel bijzonder. Vaak speelt men op gewone hoge schoenen, waaronder nopjes geslagen zijn. Een scheidsrechter, zo al aanwezig weinig gehinderd door enige kennis van spelregels, loopt statig in een net zwart pak met vest en bolhoed over het veld, eerst nog zonder fluit. De tijd houdt hij in de gaten kijkend door zijn monocle op een gouden horloge. Als de score nog niet naar zijn zin is, laat hij ijskoud doorspelen totdat dat wel het geval is. Wie het hardst schreeuwt krijgt de vrije trap.

Het voetbal is in de begintijd nog een georganiseerde bende. Om te voorkomen dat een en ander uit de hand loopt, hanteren sommige topclubs al strakke regels. Er wordt een boetestelsel in het leven geroepen. Voor onepaste woorden of handelingen 10 cent, voor onattentie bij het spel 5 cent, voor het weglopen tijdens de wedstrijd 25 cent en voor het niet opkomen 10 cent.

De organisatie van de eerste clubs is zeer vrijblijvend. Er worden onderlinge wedstrijden gespeeld op het eerste het beste veldje dat daarvoor geschikt lijkt. Eventuele kuilen, modder, zelfs bomen en sloten worden daarbij voor lief aangenomen.


Na veel problemen komt de voetbalsport in Nederland tenslotte van de grond en ook in andere steden ontstaan clubs.
Op 8 december 1889 word op zijn initiatief de Nederlandsche Voetbal- en Athletiekbond opgericht, waarvan hij de eerste voorzitter word. Het doel van de bond is om de bloei van het voetbalspel en van de atletische sporten te bevorderen. Atletiek wordt gezien als goede training voor het balspel van de elite. In 1895 scheidt de voetbaltak zich af en wordt de Nederlandse Voetbalbond opgericht, waaraan bij het veertigjarig bestaan in 1929 het predicaat ‘koninklijk’ word verleend. De eerste activiteit van de 12 clubs tellende bond is het starten van een competitie. 'Topclubs' zijn naast HFC: HVV, RAP, Victoria en HBS.
In 1898 is voetbal qua publieke belangstelling al de populairste sport in Nederland. Het zijn in hoofdzaak nog altijd de jongelui uit de beter gesitueerde milieus die zich de uitrusting voor sportbeoefening kunnen permitteren.


Zoals al eerder gememoreerd speelt Mulier geen enkele officiële interland. Wel speelt hij twee wedstrijden in het Bondselftal, de voorloper van het Nederlands elftal.
Voordat het Nederlands elftal op 30 april 1905 zijn eerste wedstrijd speelt, worden door het Bondselftal van de NVB vijftien internationale wedstrijden gespeeld. Tussen 1894 en 1906 worden er 103 spelers opgeroepen voor het Bondselftal. Hiervan halen 23 het echte Oranje. In de eerste wedstrijd op 5 februari 1894 tegen Felixstowe FC speelt elke speler in zijn eigen clubtenue. Bij de tweede wedstrijd op 10 april 1894, waarin ook Pim Mulier meespeelt, verschijnt de tegenstander Maidstone FC maar met acht man. Het elftal wordt aangevuld met drie spelers van RAP Amsterdam.

Pim Mulier speelt zijn twee wedstrijden voor het Bondselftal op 10 april 1894 en op 31 maart 1895 tegen Maidstone FC. Hij wordt gezien als een goede aanvallende voetballer die gemakkelijk scoort.

Nederlands elftal voor de wedstrijd tegen Maidstone. Nederlands elftal - Maidst…
31-03-1895 Nederlands elftal - Maidstone
Fotograaf onbekend
© KNVB


Er bestaat verwarring of Pim Mulier al dan niet mee had gespeeld op 10 april 1894. Volgens de memoires van Albert Willem en Toine van Renterghem heeft niet Pim Mulier in de spits gestaan maar Charles van Renterghem. Volgens de KNVB is het wel degelijk Mulier en heeft hij die wedstrijd ook twee maal gescoord.


Uit eigen onderzoek blijkt dat de Nederlandsche Voetbalbond Charles als speler van tweede-klasser Volharding op 13 april 1898 heeft uitgekozen als spits in de wedstrijd tegen English Wanderers in Heemstede. In dit geval dus niet het echte Bondselftal, maar een vertegenwoordiging van tweede-klasse verenigingen.


Leidsche Courant, d.d. 13 april 1898


Pim Mulier is overleden op 12 april 1954 in Den Haag op 89-jarige leeftijd, waar hij op 15 april onder grote belangstelling wordt begraven op de Algemene Begraafplaats.



Weetje

In 1947 word in Witmarsum de voetbalvereniging Mulier opgericht als eerbetoon aan de sportpionier. Dit gaat niet zonder slag of stoot. Er volgt een uitgebreide briefkaartwisseling waarin Mulier talloze vragen stelt. Mulier is wel trots dat zijn naam voortleeft in een voetbalclub. In 1955 gaat de club verloren door bekende problemen zoals lage trainingsopkomst, conflicten op het veld, rivaliteit met naburige gemeenten. Hierna zijn de voetballiefhebbers aangewezen op andere voetbalclubs in de omgeving. Pas in 1967 komt er weer een voetbalclub in Witmarsum onder de naam SV Mulier. Nu hoeft men geen toestemming te vragen.




Statistisch overzicht


Loopbaan als speler

Seizoen Club
1879-1880 HFC
1880-1881 HFC
1881-1882 HFC
1882-1883 HFC
1883-1884 HFC
1884-1885 HFC
1885-1886 HFC
1886-1887 HFC
1887-1888 HFC
1888-1889 HFC
1889-1890 HFC
1890-1891 HFC
1891-1892 HFC
1892-1893 HFC
1893-1894 HFC
1894-1895 HFC


Club als international: HFC


Nummer Datum Interland Uitslag Goals
1 10-04-1894 Bondselftal - Maidstone FC 4-3 2
2 31-03-1895 Bondselftal - Maidstone FC 1-2 -




Meer lezen:



Jungmann, Bart. De sportcanon (Rap, 2007)



Mulier, W. Athletiek en voetbal. (Loosjes, 1894)


Rewijk, Daniël. Captain van Jong Holland. Een biografie van Pim Mulier, 1865-1954 (Bornmeer, 2015)


Ruijl, Henk Folkert. Pim Mulier en de opkomst van sport in Nederland. (Erasmus Universiteit, 1989)



Verkamman, Matty. Oranje toen en nu. Deel 1. 1905-1914, 2000/2001. (Premium Pers, 2001)


Zandbergen, Gijs. Pim Mulier, ijdel maar weergaloos. (Rap, 1996)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten