woensdag 8 september 2010

international nummer 8 - Johan Zuidema

Johannes Zuidema is geboren op 21 september 1948 in Zwaagwesteinde als zoon van Hendrik Zuidema en Dirkje Geerdina Venema. Hij begint zijn voetballoopbaan bij Zwaagwesteinde. Buiten het veld is hij een nuchtere, iets verlegen jongen. In het veld schudt hij dit helemaal van zich af. Daar is hij brutaal en gaat geen duel uit de weg.

Hij is zestien jaar als hij zijn debuut in het eerste elftal maakt tegen Be Quick uit Groningen. Zwaagwesteinde speelt dan nog in de 1e Klasse. Hij kan ook al naar Heerenveen of Cambuur, maar hij verkiest het om in Zwaagwesteinde te blijven. Hij maakt de ULO niet af, want hij wilde voetballer worden. In 1969 komt Cambuur het opnieuw proberen en nu geeft hij gehoor aan de oproep. Hij speelt direct in de hoofdmacht. In zijn laatste seizoen (1972/73) wordt hij zelfs topscorer van de Eerste Divisie met 25 doelpunten.
Na vier jaar Cambuur besluit hij te vertrekken als hem een contract wordt aangeboden dat in zijn ogen te laag is. Hij kan kiezen tussen MVV en FC Twente. Het wordt de club uit Enschede. Hij is met zijn 26 jaar betrekkelijk laat doorgebroken. Volgens hem ligt dit aan het feit dat hij in het noorden voetbalt, waardoor hij minder kans heeft om op te vallen dan voetballers uit het westen.



Hij geeft tijdens zijn eerste seizoen voor FC Twente meteen zijn visitekaartje af, door met 15 doelpunten topscorer te worden. Ook het volgende seizoen wordt Johan Zuidema topscorer bij FC Twente, hoewel het er dat seizoen "slechts" tien zijn.
Zuidema is vooral bekend geworden door zijn goals tegen Juventus in de halve finale van het UEFA-Cup toernooi in 1975. Hij wordt in bijna heel Europa aangeprezen als een makkelijk scorende spits. In 18 Europese wedstrijden heeft hij twaalf keer gescoord. Naast zijn capaciteiten heeft hij dit vooral te danken aan zijn instelling. Hij heeft zich altijd voorgenomen dat je wel eens slecht kon voetballen, dat kan nu eenmaal gebeuren. Maar niet werken dat mag nooit. Je bent prof. Dus als je verzaakt, verzaak je voor het hele team.
Naast het voetballen bij FC Twente werkt hij bij de SNS Bank en volgt hij een opleiding tot bankemployee.

Voor hij zijn debuut maakt in het Nederlandse elftal heeft hij maar een keer in een Jong Oranje gespeeld, maar dan is hij al ouder dan 23 jaar.


Het is ook in deze periode dat hij in aanmerking komt voor het Nederlands elftal. Bondscoach George Knobel selecteert hem voor de interland tegen België op 30 april 1975. Een en ander heeft vooral te maken met het afzeggen van Johan Cruijff, Johan Neeskens, Johnny Rep en Arie Haan. Naast Johan Zuidema maken ook Kees Kist, Frans Thijssen, Peter Arntz, Bobby Vosmaer, Jan Everse en Adri van Kraay hun debuut. De gemiddelde leeftijd is ineens met vier jaar gedaald van 27 naar 23 jaar. In zijn eerste interland staat hij als linksbuiten in de basis. Knobel hoopt aan de linkerkant veel driehoeksspel te zien tussen Van Hanegem, Thijssen en Zuidema. Uiteindelijk verliest Oranje met 1-0 van de Rode Duivels. Knobel is tevreden over de debutanten. Zeven jonge spelers hebben laten zien wat ze waard zijn. Alleen Kees Kist heeft hem teleurgesteld. De kritieken in de Nederlandse media zijn niet mals. Dit soort oefenwedstrijden kan beter in alle stilte, ergens achteraf op een trainingsveld worden afgewerkt.


Zijn tweede interland tegen West-Duitsland volgt op 17 mei 1975. Het is de eerste confrontatie tussen beide landen na de dramatisch verloren WK finale van 1974. Van de toenmalige vedetten doet alleen Willem van Hanegem mee. Zuidema speelt de hele wedstrijd. Is hij tegen België nog de beste voorhoedespeler, deze wedstrijd komt hij totaal niet uit de verf. Het gebrek aan stootkracht in de voorhoede komt duidelijk tot uiting in het geringe aantal kansen. De wedstrijd eindigt in een gelijkspel: 1-1.



Hij wordt ook nog geselecteerd voor de interland tegen Italië op 22 november 1975. Dit heeft hij weer te danken aan de afwezigheid van Johan Cruijff en Johan Neeskens. Hij zit echter de hele wedstrijd op de reservebank. Hij ziet de uitnodigingen voor Oranje als een bevestiging voor zijn kwaliteit.

Misschien heeft zijn interlandcarrière wel langer kunnen duren als zijn Friese stijfkoppigheid hem niet had doen besluiten om in de zomer van 1975 bij FC Twente weg te gaan. Het bestuur van FC Twente heeft hem een mondelinge toezegging over zijn transfersom gedaan, maar blokkeert vervolgens een transfer naar RWDM. FC Twente vraagt in die tijd het astronomische bedrag van ƒ 1,3 miljoen terwijl hem is toegezegd dat hij voor zes ton mag vertrekken. Na een arbitragezaak vertrekt hij uiteindelijk voor ƒ 750.000 naar NEC dat net gepromoveerd is naar de Eredivisie.
Bij NEC speelt hij een matig seizoen, maar toch kan hij in de zomer van 1976 naar Ajax vertrekken. Door het NEC-publiek wordt hij als een grote miskoop bestempeld. Hij maakt in dat seizoen maar drie doelpunten. Johan is zelf ook ontevreden. Hij vindt dat zijn kwaliteiten niet volledig worden benut en voelt zich genegeerd door Jan Peters, de spelverdeler van NEC. Beide karakters botsen met elkaar, wat tot menige ruzie leidt tijdens de trainingen.



Aanpassingsproblemen heeft hij nooit gekend. Alleen zijn principe van ja is ja en nee is nee heeft hem overal wel eens moeilijkheden bezorgd.
Met Zuidema in de basis wordt Ajax in 1977 na drie magere jaren weer landskampioen. Onder trainer Ivic wordt de linksbuiten van rechtsbuiten en middenvelder getransformeerd naar rechtsachter, omdat Wim Suurbier vertrokken is. Ivic wil een snelle man in de achterhoede die ook nog een goede voorzet in de benen heeft en gevaarlijk voor het doel is. De sportpers is enthousiast over zijn spel. Johan Derksen van Voetbal International schrijft: “Als rechtervleugelverdediger kan Johan Zuidema nog jaren topvoetbal spelen. Ik zal er helemaal niet gek van opkijken, als hij zich weer in Oranje speelt.”

Johan Zuidema gaat echter niet mee naar het WK Voetbal 1978 in Argentinië. In zijn plaats gaat Wim Suurbier. Zuidema kan genieten van een welverdiende vakantie.
Na negen jaar betaald voetbal slaat in de zomervakantie van 1978 het noodlot toe. Een onschuldig potje voetbal met zijn zoon Henri leidt tot een knieblessure die hem na een lijdensweg van bijna negen maanden een medische afkeuring bezorgd voor het bedrijven van topvoetbal.


Johan Zuidema is 31 jaar als zijn voetballoopbaan erop zit. Al met al duurt het bijna twee jaar voor hij weer goed kan lopen. Hij stort zich op zijn maatschappelijke carrière. Zes jaar lang studeert hij elke avond. Momenteel is hij directeur van de Friesland Bank in Buitenpost.



Doelpunt Zuidema tegen Juventus




Statistisch overzicht

Loopbaan als speler

Seizoen Club
1969-1970 Cambuur
1970-1971 Cambuur
1971-1972 Cambuur
1972-1973 Cambuur
1973-1974 FC Twente
1974-1975 FC Twente
1975-1976 NEC
1976-1977 Ajax
1977-1978 Ajax
1978-1979 Ajax


Club als international: FC Twente

Nummer Datum Interland Uitslag Goals
1 30-04-1975 België - Nederland 1-0 -
2 17-05-1975 West-Duitsland - Nederland 1-1 -


Statistieken Cambuur

Statistieken FC Twente

Statistieken NEC



Meer lezen:

Eerst de man… Voetbal in Friesland. (Friese Pers, 1979)

Eijsink, Gijs. De top 40 van FC Twente. 40 jaar FC Twente 1965-2005. (Elbertinck, 2005)

Walstra, Harry. Poerbêst. (Tammo, 2014)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten